Czy wiesz, że światło w fotografii jest jednym z najważniejszych czynników determinujących wygląd zdjęcia? Stanowi również fantastyczny temat zabawy i eksperymentowania. Jak myślisz, o której godzinie mogło zostać zrobione poniższe zdjęcie? Podpowiem, było to 18. lutego w Budapeszcie
Ty możesz zgadnąć, a ja Ci powiem, jak się tego dowiedzieć. Każde zdjęcie posiada swój EXIF, czyli Exchangeable Image File Format. Są to ukryte dane zapisywane w plikach zdjęciowych. Ten standard jest stosowany w fotografii po to, by umożliwić zapisywanie metadanych dotyczących samego zdjęcia, ale i aparatu, na którym zostało wykonane. Jedną z zapisanych danych jest właśnie data i godzina zrobienia zdjęcia. Oto, co mówi EXIF powyższej fotografii:
Wiemy już nie tylko, że zrobiłam zdjęcie o godzinie 16.47 (oczywiście datę i godzinę trzeba najpierw ustawić prawidłowo w aparacie), ale widzimy także parę innych informacji:
- rozmiar pliku (tu jest już rozmiar po obróbce zapisany w formacie do publikacji w internecie)
- informacja o typie aparatu, ogniskowej, przysłonie, czasie otwarcia migawki, ISO, ekspozycji, a także o tym, czy zdjęcie było wykonane przy użyciu lampy.
- mamy tez informacje o tym, skąd zostało pobrane zdjęcie i gdzie w mojej bibliotece jest umieszczone.
Teraz pokażę Wam inne ujęcie tego samego mostu i znów zadam pytanie, jak myślisz, o której godzinie mogło być zrobione zdjęcie?
Ty razem z łatwością już sam odczytasz czas zrobienia zdjęcia z jego EXIF-u. Oto i on:
Myślisz, że pewnie jest tu jakiś błąd? Jak to możliwe, ze dwa tak różne zdjęcia tego samego miejsca zostały zrobione zaledwie w ciągu 2 minut?
Otóż nie ma błędu, jest to całkiem możliwe, nawet z różnicą kilku sekund. Jeśli się dobrze przypatrzysz, zauważysz jeszcze kolejne zmiany, o których mówi EXIF. Jedną z nich jest ogniskowa obiektywu (56 mm dla pierwszego zdjęcia i 39 mm dla drugiego). W tym przypadku odpowiada ona za przybliżenie lub oddalenie fotografowanego obiektu i nie wpływa tak istotnie na efekt świetlny zdjęcia. Natomiast to, co spowodowało tak dużą różnicę w odbiorze światła, to czas naświetlania (dla pierwszej fotografii 1/8000 s, a dla drugiej 1/200 s). Powiesz może, to dość trudno zapamiętać wszystkie parametry. Doskonale Cię rozumiem. Bardzo dużo czasu zajęło mi zrozumienie tych zależności i nauczenie się, jak się nimi posługiwać, żeby uzyskać zaplanowany efekt. Ale nie martw się, mam tez dobrą wiadomość: współczesne aparaty są bardzo mądre i wręcz „odwalają” za nas mnóstwo pracy. Pozwólmy im więc wykonywać dobrą robotę. A jak?
Wystarczy, że ustawimy w aparacie jeden parametr. U mnie były dwa, ale na początek wystarczy przysłona. W przypadku zdjęć krajobrazowych wykonywanych w dzień może to być wartość między f 8 a f 16. U mnie było f 9. Wybierz preselekcję przysłony pokrętłem na swoim aparacie (tryb ten jest oznaczony A lub Av, zależnie od systemu), co oznacza, ze aparat sam dobierze optymalne wartości czasu dla danej sceny, ISO pozostaw w pozycji AUTO. I co dalej? A teraz trochę gimnastyki. Dosłownie. Wypróbuj różne pozycje z aparatem, zrób zdjęcie na wprost, podnieś wysoko ręce i zrób zdjęcie kierując aparat znad głowy pod kątem w dół, stań z lewej strony fotografowanej sceny, stań z prawej strony, a jak się zmęczysz, to usiądź na ziemi i zrób zdjęcie pod górkę… O tak, doświadczysz wtedy także fizycznej strony pracy fotografa :). Powiem Ci tylko, że moje pierwsze zdjęcie było robione pod górę, a drugie na wprost. Pierwsze było z jednej strony mostu pod słońce, a kolejne z drugiej strony ze słońcem i teraz już wiesz, na co potrzebowałam 2 minut! Żeby przejść się po moście i odwrócić :). Zobaczysz, że Twój aparat sam ustawi najróżniejsze wartości ISO i czasu ekspozycji, w przypadku trzymanie aparatu pod różnymi kątami w stosunku do słońca lub innego źródła światła.
Czy ten przykład był pomocny? Mam nadzieję, że tak, a jeszcze bardziej jestem ciekawa Twoich doświadczeń i eksperymentów. Chętnie zobaczę w komentarzu efekty Twojej zabawy i… fitnessu. Nie wahaj się także zapytać, jeśli w trakcie tego ćwiczenia nasunęły Ci się pytania.